Przejdź do zawartości

Portal Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy

porp.pl

Obywatele Ukrainy na pomorskim rynku pracy

Drukuj

Obywatele Ukrainy na pomorskim rynku pracy

Pomorska gospodarka coraz silniej wspierana jest pracą obywateli cudzoziemskich. A pracodawcy coraz częściej sięgają po potencjał pracy, płynący od obywateli innych narodowości. Przedsiębiorcy nawiązując współpracę z cudzoziemcami nie tylko chcą uzupełnić niedobór rodzimych pracowników i wypełnić powstałe luki kompetencyjne, ale także za sprawą obywateli innych narodowości chcą dążyć do rozwoju prowadzonego biznesu.

Duże zapotrzebowanie na cudzoziemców potwierdzają dane ZUS, które mówią o tym, że ponad 80,9 tys. obcokrajowców w województwie pomorskim było objętych pod koniec listopada 2024 roku polskim ubezpieczeniem emerytalno–rentowym. Co oznacza, że od stycznia nastąpił wzrost liczby ubezpieczonych cudzoziemców o 5,2 tys. Zdecydowaną większość pracowników pochodzących z zagranicy stanowią obywatele Ukrainy, ich udział wynosi około 70% ogółu ubezpieczonych. Analizując dane za poprzednie lata, dostrzec można systematyczny wzrost liczby ubezpieczonych obcokrajowców w województwie pomorskim. Dane sprzed 5 lat pokazują, iż w 2018 roku liczba ubezpieczonych obcokrajowców wyniosła 35,3 tys., w kolejnych latach rosła i w 2023 roku wyniosła 75,4 tys. Największy wzrost liczby ubezpieczonych obcokrajowców wystąpił w roku 2022, wówczas liczba ubezpieczonych w porównaniu do danych z roku poprzedniego wzrosła o 13,3 tys. tj. o 25%. W 2022 roku również odnotowano największy wzrost liczby ubezpieczonych obywateli Ukrainy, gdyż liczba ta wzrosła o 10,0 tys., tj. o 25,0% w odniesieniu do roku poprzedniego.

Wykres 1. Liczba ubezpieczonych, którzy w zgłoszeniu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowego podali obywatelstwo inne niż polskie – wg stanu na koniec roku/ miesiąca*

Transkrypcja danych do: Wykres 1. Liczba ubezpieczonych, którzy w zgłoszeniu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowego podali obywatelstwo inne niż polskie – wg stanu na koniec roku/ miesiąca* (PDF; 108 KB) 

Po wybuchu wojny w Ukrainie i na mocy ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (z późn. zmianami), czyli od czasu obowiązywania, tzw. specustawy w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego do końca 2022 roku zarejestrowało się łącznie 4,9 tys. bezrobotnych obywateli Ukrainy, średnio każdego miesiąca rejestrowało się 443 bezrobotnych obywateli Ukrainy. W kolejnych latach widać mniejszy ich napływ do rejestrów powiatowych urzędów pracy, gdyż w 2023 roku zarejestrowało się 2,8 tys. bezrobotnych obywateli Ukrainy (średnio 230 bezrobotnych każdego miesiąca), zaś w 2024 roku zaledwie 2,0 tys. (średnio 163 osoby każdego miesiąca).

Wraz ze spadkiem liczby rejestracji, obserwujemy spadek odsetka bezrobotnych kobiet. W pierwszym roku obowiązywania specustawy kobiety stanowiły 89% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych, w kolejnych latach 81% i 80% (w 2024 roku). Zaś warto podkreślić, że systematycznie rósł odsetek osób z prawem do zasiłku, początkowo osoby te stanowiły 1% ogółu bezrobotnych, w kolejnych latach już 8%, a w 2024 roku - 14%. 

W 2024 roku największy napływ obywateli Ukrainy do bezrobocia zaobserwowano w Gdańskim Urzędzie Pracy (29% ogółu rejestracji), nieco mniejsze natężenie rejestracji zaobserwowano w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdyni (12%) oraz w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kartuzach (8%). Natomiast najmniej obywateli Ukrainy napłynęło do Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Dworze Gdańskim (0,4% ogółu). Rejestracje obywateli Ukrainy w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w 2024 roku przedstawia poniższa mapa.

 

Mapa 1. Bezrobotni obywatele Ukrainy zarejestrowani w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w 2024 roku

Transkrypcja danych do: Mapa 1. Bezrobotni obywatele Ukrainy zarejestrowani w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w 2024 roku  (PDF; 114 KB)

Obywatele Ukrainy w rejestrach PUP (od wybuchu wojny do końca 2024 r.) najliczniej reprezentowali grupę osób w wieku 35-44 lata i stanowili oni około 40% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Mniej liczną grupą były osoby w wieku 25-34 lata (ich udział wynosi około 25%) oraz osoby w wieku 45-54 lata (szacuje się ich na około 20% ogółu). Ponad połowa bezrobotnych obywateli Ukrainy legitymuje się wykształceniem gimnazjalnym/ podstawowym i niższym, zaś około 20% wyższym. Analiza stażu pracy, wskazuje, że połowa osób zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego nie ma doświadczenia zawodowego, około 22% ogółu posiadana doświadczenie roczne, zaś 20% osób to pracownicy z doświadczeniem mieszczącym się w przedziale czasu 1-5 lat. Największy odsetek bezrobotnych obywateli Ukrainy stanowią osoby pozostające bez pracy do miesiąca czasu, stanowiły one około 85% ogółu. Osoby rejestrujące się w powiatowych urzędach pracy, bardzo często nie były w posiadaniu wymaganych przez polskie przepisy dokumentów, potwierdzających zarówno poziom wykształcenia jak i posiadane doświadczenie zawodowe. 

Przyglądając się odpływowi obywateli Ukrainy z rejestrów PUP, to w pierwszym roku obowiązywania specustawy wyrejestrowano największą liczbę, tj. 4,1 tys. (średnio 369 osób każdego miesiąca) natomiast w kolejnych latach liczba wyrejestrowań spadła do poziomu 2,8 tys. w 2023 roku (średnio 237 osób każdego miesiąca) oraz 2,0 tys. w 2024 roku (średnio 169 osób każdego miesiąca). Najczęstszym powodem wyrejestrowań było podjęcie pracy niesubsydiowanej 35% ogółu, w dalszej kolejności bezrobotni rozpoczynali staże lub inne formy aktywizacji zawodowej oferowane przez urzędy pracy (29%), nie potwierdzali gotowości do pracy (22%) bądź dobrowolnie rezygnowali ze statusu bezrobotnego (12%).

Według stanu na koniec 2022 roku w rejestrach powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego figurowało 0,9 tys. bezrobotnych obywateli Ukrainy, w tym 0,8 tys. kobiet (kobiety stanowiły 86% ogółu bezrobotnych), w kolejnych latach dostrzec można spadek liczby bezrobotnych, dla przykładu na koniec 2023 roku było ich 0,8 tys. (0,7 tys. stanowiły kobiety, a ich udział wynosił 84%) zaś 2024 rok zakończył się z liczbą bezrobotnych na poziomie 0,7 tys. (0,6 tys. stanowiły kobiety, a ich udział wynosił 85%). Liczbę zarejestrowanych i wyrejestrowanych bezrobotnych oraz stan na koniec roku przedstawia poniższy wykres.

Wykres 2. Obywatele Ukrainy w rejestrach powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego, po wybuchu wojny w Ukrainie 

Transkrypcja danych do: Wykres 2. Obywatele Ukrainy w rejestrach powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego, po wybuchu wojny w Ukrainie (PDF; 120 KB)

Zgłębiając charakterystykę bezrobotnych obywateli Ukrainy wg stanu na koniec roku, podkreślić należy, że z roku na rok spada odsetek bezrobotnych bez zawodu. Wg stanu na koniec 2022 roku w rejestrach powiatowych urzędów pracy, znajdowało się 50% bezrobotnych bez zawodu, w 2023 roku takich osób było zdecydowanie mniej - 41%, zaś w 2024 stanowili oni 35% ogółu.

Na podstawie dostępnych danych, widać, że cudzoziemcy bardzo licznie podejmują zatrudnienie. Dla przykładu w oparciu o dane GUS, dostrzec można, iż z każdym miesiącem przybywało cudzoziemców wykonujących pracę[1] w województwie pomorskim. Zgodnie z opublikowanymi, najnowszymi danymi GUS, w lipcu 2024 roku, 74,2 tys. cudzoziemców wykonywało pracę w województwie pomorskim, dla porównania w analogicznym miesiącu poprzedniego roku było ich 70,2 tys. Szacuje się, że udział obywateli Ukrainy stanowi około 70% ogółu pracujących cudzoziemców w województwie pomorskim.

Natomiast na podstawie procedur legalizujących i w następstwie wejścia w życie przepisów o pomocy obywatelom Ukrainy, możliwe stało się powierzenie pracy obywatelowi Ukrainy na postawie powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelom Ukrainy. Procedura ta cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród pracodawców z terenu województwa pomorskiego. Gdyż od 15 marca do końca 2022 roku złożono 60,9 tys. powiadomień, w roku kolejnym 87,5 tys., natomiast w 2024 roku łącznie złożono 84,5 tys. powiadomień.

Obywatele Ukrainy (na podstawie powiadomień o powierzeniu wykonywania pracy obywatelom Ukrainy), najczęściej podejmowali zatrudnienie jako:

  • robotnicy magazynowi,
  • magazynierzy,
  • pozostali pracownicy wykonujący prace proste, gdzie indziej niesklasyfikowani,
  • pakowacze ręczni,
  • pozostali robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle,
  • pomoce kuchenne,
  • pracownicy produkcji,
  • pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne.

Ponadto, wraz z pojawieniem się nowej procedury dotyczącej powiadomień, odnotowano spadek liczby oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcom. W 2024 roku wpisano do ewidencji 44,0 tys. oświadczeń, z tego 14,4 tys. dotyczyło obywateli Ukrainy (stanowiły one około 33% ogółu oświadczeń). Natomiast przyglądając się liczbie oświadczeń z roku wcześniejszego, to statystyki były bardzo podobne, w 2023 wpisano do ewidencji 47,7 tys. oświadczeń, 15,9 tys. oświadczeń dotyczyło obywateli Ukrainy (33% ogółu). Rok 2022 charakteryzował się tym, że do ewidencji wpisano 90,8 tys. oświadczeń, 49,2 tys. odnosiło się do obywateli Ukrainy, (tj. 54% ogółu). Inaczej obrazowana była sytuacja przed wybuchem wojny w Ukrainie, gdyż w 2021 roku wpisano do ewidencji 170,0 tys. oświadczeń, z czego 134,0 tys. dotyczyło obywateli Ukrainy (79% ogółu oświadczeń).


[1]  Prezentowane dane dotyczą osób wykonujących pracę, czyli pracujących w gospodarce narodowej oraz osób wykonujących umowy cywilnoprawne możliwe do zidentyfikowania w rejestrach administracyjnych.

 

Źródło:

1. Dane ZUS
2. Cudzoziemcy wykonujący pracę w Polsce, prace eksperymentalne, GUS
3. CeSAR - Centralny System Analityczno - Raportowy, dostęp 8.01.2025 r.

Opracowanie: Dorota Gabryelczyk, Wydział Współpracy i Analiz, Zespół Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku

Ten serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Przeczytaj naszą Politykę Prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody - zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Jeżeli wyrażasz zgodę na zapisywanie informacji zawartej w cookies kliknij w przycisk AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU.